Brandmeldinstallatie kopen? Dit moet u weten!

Voordat u een brandmeldinstallatie aanschaft, moet u op een aantal zaken letten. Maar allereerst is het belangrijk om na te gaan of u een brandmeldinstallatie moet aanschaffen. En, wanneer u een brandmeldinstallatie moet aanschaffen, bent u dan ook verplicht uw brandmeldinstallatie te certificeren? En wat kunt u na de aanschaf verwachten van uw brandmeldinstallatie?

Na het lezen van deze lange pagina weet u hoe het zit! De volgende onderwerpen komen aan bod:

- De brandmeldinstallatie en basisbegrippen rond de brandmeldinstallatie
- Moet ik een brandmeldinstallatie aanschaffen voor mijn pand?
- Ben ik verplicht mijn brandmeldinstallatie te certificeren? 

Wat is een brandmeldinstallatie?

Om deze vraag te beantwoorden, bekijken we de definitie van Wikipedia: 

"Een brandmeldinstallatie is een alarmsysteem waarmee een brand zo vroeg mogelijk wordt ontdekt. Het bestaat uit een samenstel van onderdelen, waaronder rookmelders en handmelders."   - Wikipedia

Natuurlijk valt hier nog veel meer over te zeggen, maar voor nu houden we het als voldoende.

Waarom een brandmeldinstallatie?

Dit is misschien wel de meest belangrijke vraag van deze pagina. Zoals Simon Sinek ooit eens vertelde in zijn TED-Talk komen we alleen in beweging wanneer we begrijpen waarom we iets doen.
         > >     Klik hier om de TED-Talk terug te kijken.

Een brand zo snel mogelijk ontdekken
Met een brandmeldinstallatie wordt een brand zo vroeg mogelijk ontdekt. Zo kunnen snel de nodige maatregelen worden genomen. Er wordt bijvoorbeeld een ontruimingsalarm geactiveerd om mensen te evacueren, deuren worden automatisch opengezet of er wordt een blussysteem geactiveerd.

Zoveel mogelijk schade voorkomen
Doordat er snel ingespeeld kan worden op de gevaarlijke situatie wordt zoveel mogelijk schade voorkomen (dit blog schreven we in het kader van de brandpreventieweken). Dit voorkomt bijvoorbeeld:

• Verwondingen aan mensen als ze op tijd kunnen vluchten
• Brandschade aan gebouwen wanneer er geblust kan worden (klik hier voor een blog met meer informatie over blusmiddelen)
• Belemmering van de bedrijfscontinuïteit wanneer de schade beperkt kan worden
• Ernstige milieuschade als de deuren van ruimten met schadelijke stoffen dichtvallen

Adequaat handelen door veiligheidspersoneel
Een brandmeldinstallatie kan mensen binnen en buiten de organisatie alarmeren. Hierdoor kan het BHV-team intern snel tot blussen en ontruimen overgaan, terwijl de brandweer ook automatisch gealarmeerd wordt door een alarmcentrale.

Wat is het verschil tussen een brandmeldinstallatie en een ontruimingsinstallatie?

Deze woorden worden door elkaar gebruikt, maar de definities zijn wel anders:

Een brandmeldinstallatie detecteert de brand en stuurt een signaal naar de ontruimingsinstallatie die het alarm laat afgaan. 

Is een brandmeldinstallatie verplicht voor uw organisatie?

Het bouwbesluit leert ons dat er twee redenen kunnen zijn waardoor een brandmeldinstallatie verplicht is:

1. Een doodlopend einde in uw pand, waardoor vluchten bemoeilijkt wordt
2. De functie van uw pand zorgt ervoor dat een brandmeldinstallatie verplicht is

Laten we beide situaties kort bespreken. Voor meer gedetailleerde informatie verwijs ik u naar de bijhorende blogs.

1. Een doodlopend einde zorgt voor een verplichte brandmeldinstallatie

We spreken van een doodlopend einde wanneer één of meer van de drie volgende situaties zich voordoet:

In de bovenstaande situaties is een brandmeldinstallatie in ieder geval verplicht. Op de vluchtweg moeten bovendien voldoende rookmelders worden geplaatst. Klik hier voor een blog met meer informatie over de verplichte brandmeldinstallatie in geval van een doodlopend einde.

2. De functie van het pand zorgt voor een verplichte brandmeldinstallatie

Hierover staat meer informatie in het bouwbesluit, en dan met name in de 'tabel brandmeldinstallaties' in bijlage 1. In deze tabel vindt u of een brandmeldinstallatie verplicht is. Wanneer dit het geval is, moet er naast een brandmeldinstallatie ook een een Programma van Eisen (PvE) worden opgesteld. Verder vindt u hier of u over doormelding moet beschikken en of u de installatie moet voorzien van een inspectiecertificaat.

Laat ik het kort uitleggen aan de hand van een voorbeeld. Wanneer er in uw zorginstelling geen mensen wonen, heeft uw pand een gezondheidszorgfunctie. In dat geval moet u letten op dit deel van de tabel: 

Wilt u meer uitleg over de verschillende begrippen? In dit blog leg ik de volgende begrippen verder uit: gebruikersfunctie, omvang van de bewaking, doormeldingen en de certificering.

Wilt u laten checken of u verplicht bent een brandmeldinstallatie aan te schaffen? Wij komen bij u langs om dit te controleren, dus plan gerust een adviesgesprek in.

Met welke regelgeving moet ik nog meer rekening houden?

Naast de bovenstaande regels zijn er nog meer wetten toepasbaar vanuit het bouwbesluit 2012, waarin staat dat een brandmeldinstallatie aan verschillende NEN-normen moet voldoen. Het gaat hierbij om de volgende drie normen:

NEN-2535 Technische installaties

In NEN 2535 is regelgeving beschreven over het ontwerp, de uitvoering, de compartimentering en de kwaliteit van het te installeren brandmeldsysteem. Wilt u meer technische details? Klik dan hier voor de FAQ bij deze norm (PDF-bestand).

NEN 2654 Beheer, controle en onderhoud installatie

In NEN 2654-1 wordt uitgebreid beschreven hoe een brandmeldinstallatie beheerd, gecontroleerd en onderhouden moet worden. In NEN 2654-2 en NEN2654-3 treft u hetzelfde aan als bij NEN 2654-1, maar dan voor ontruimingsinstallaties en rookbeheerssystemen.

Is het voldoende om alleen naar de norm te kijken?

Iedereen begrijpt dat dit niet het geval is. U bent als huurder, pandeigenaar of andere gebruiker zelf verantwoordelijk. Normen zijn een goede manier om de veiligheid in Nederland te waarborgen, maar de specifieke risico's in uw pand worden niet meegenomen. Hier schreef ik dit blog over, met betrekking tot de brandveiligheid in zorginstellingen.

Wilt u meer weten over de regelgeving die bij het kopen van een brandmeldinstallatie komt kijken? Download dan mijn e-book over wet- en regelgeving bij het aanschaffen van een brandmeldinstallatie:

Op basis waarvan worden rookmelders geplaatst?

Het plaatsen van rookmelders hangt af van drie onderdelen (klik hier voor meer informatie):

De fasen van een brand
In geval van brand zijn er altijd een aantal fasen te onderscheiden. Het begint bijvoorbeeld met een smeulende sigaret op een stuk stof. Daarna loopt de temperatuur eerst langzaam en later sneller op:

Groeifase > Brandfase > Dooffase

Wilt u meer informatie over de verschillende fasen tijdens een brand? Download dan ons e-book hier!

Het gebruik van het gebouw
Ten tweede is het gebruik van het gebouw relevant. Hierover schreef ik eerder al meer. Dit heeft vooral te maken met de gebruikersfunctie van uw pand. Klik hier voor het blog met meer achtergrondinformatie over gebruikersfuncties.

De bouwkundige locatie
De bouwkundige locatie is het volgende aspect wat van belang is. Dit onderdeel zal getoetst worden door het branddetectie bedrijf dat zich bezighoudt met de rookmelders.

Welke soorten brandmelders zijn er?

Er zijn veel verschillende soorten brandmelders. Dit zijn de zeven meest voorkomende rookmelders:

1. Optische rookmelders: deze rookmelders reageren op de dichtheid van de lucht en worden het meest toegepast
2. Lineaire rookmelders: werken hetzelfde als optische melders, maar worden toegepast over grotere afstanden
3. Ionisatie rookmelders: omdat deze melders radioactief materiaal bevatten, worden ze bijna niet meer toegepast
4. Thermische rookmelders: deze melders reageren op (wisselingen in) de temperatuur
5. Vlammenmelders: deze rookmelder gaat af wanneer hij vuur 'ziet' en wordt vooral toegepast in de industrie
6. Handbreukmelders: melders waarbij met de hand een glazen of kunststof 'ruitje' moet worden ingeduwd

Naast deze rookmelders worden er in speciale gevallen ook andere melders toegepast. Denk bijvoorbeeld aan de volgende uitzonderlijke situaties:
- Buitenlocaties
- Melders door een lange tunnel
- Toneelmelders voor een theater met rook

Welke maatregelen moet je nemen om brandmeldingen tegen te gaan?

Er zijn drie soorten brandmeldingen: echte, onechte en ongewenste. Voor elke soort brandmelding moeten er andere maatregelen genomen worden.

Echte brandmeldingen voorkomen

Een echte brandmelding betekent dat er daadwerkelijk brand is. Vaak komt dit door brandstichting of door verkeerd gebruik van apparatuur.

Maatregelen om brandstichting te voorkomen:
- Sla geen stijgers, ladders en ander klimmateriaal op naast uw pand
- Zorg voor geschikte (schrik)verlichting (klik hier voor een voorbeeld)

Naast deze maatregelen zou ik nog tientallen maatregelen kunnen noemen die nauw samenhangen met vandalisme. Wilt u vandalisme voorkomen? Lees dan dit blog voor meer informatie.

Maatregelen om brand door onjuist gebruik te voorkomen:
- Laat uw C.V.-ketel regelmatig controleren door een installateur
- Rol de haspel die u gebruikt altijd helemaal uit
- Houd uw pand en apparatuur vetvrij en schoon

Er zijn nog veel meer maatregelen te noemen om echte brandmeldingen te voorkomen. Lees er meer over in deze blog.

Ongewenste brandmeldingen voorkomen

Ongewenste meldingen komen vaak voor door roken, bakken, braden, laswerkzaamheden en uitlaatgassen.

Er zijn een aantal tips waarmee u ongewenste brandmeldingen tegen kunt gaan:
- Maak afspraken over roken, lassen en uitlaatgassen
- Controleer regelmatig of er geen werkwijzigingen zijn die van invloed zijn op de brandveiligheid
- Pas na een melding in overleg met uw beveiligingsinstallateur eventueel de plaats van de melder (of de soort melder) aan
- Zet een deel van de installatie uit tijdens de laswerkzaamheden, maar neem in dat geval wel andere maatregelen, in overleg met de brandweer, om de brandveiligheid te garanderen

Let op! U kunt niet zomaar uw brandmeldinstallatie uitschakelen
Als de brandweer op een onverwachte controle komt, kan het zijn dat zij uw werkzaamheden afblazen (klik hier voor een adviesrapport over het onderwerp). Vaak kunt u in overleg wel tot een oplossing komen. Zo was er onlangs een school die een markt organiseerde en in een van de lokalen wilde gaan frituren. De brandweer wilde niet dat de school de brandmeldinstallatie zomaar zou uitschakelen. Daarom hebben wij brandwachten aan de school geleverd, zodat de markt kon doorgaan.

Onechte brandmeldingen voorkomen

In tegenstelling tot de ongewenste meldingen hebben onechte meldingen nooit iets met brand te maken. Het heeft vaak te maken met stoom (van een waterkoker of douche), opwaaiend stof, schilder- of lijmwerkzaamheden.

De beste manieren om dit te voorkomen:
- Maak afspraken in uw organisatie over schilder- en lijmwerkzaamheden
- Zet een van de installaties uit tijdens werkzaamheden (ook hier geldt dat dit nooit kan zonder overleg met de brandweer)

Zoekt u de beste manier om loze meldingen te voorkomen? Leer dan van het verleden. Door na een loze melding in overleg te gaan met collega's en uw beveiligingsinstallateur voorkomt u dat deze situatie zich nogmaals voordoet. Lees ons e-book voor een compleet overzicht van maatregelen.

Welke systemen kan een brandmeldinstallatie aansturen?

Een brandmeldinstallatie kan een breed scala aan andere installaties aansturen:

Doormelden aan een alarmcentrale

Er zijn twee soorten alarmcentrales waar de brandmeldcentrale naar kan doormelden:

- Regionale Alarmcentrale (RAC)
Een regionale alarmcentrale zal de brandweer direct aansturen in het geval van brand. Om te kunnen doormelden naar de brandweer moet uw brandmeldinstallatie gecertificeerd zijn.

- Particuliere Alarmcentrale (PAC)
Een particuliere alarmcentrale zal eerst bellen naar de locatie waar de brand gesignaleerd is. Wanneer deze de brand bevestigt, of wanneer de telefoon niet wordt opgenomen, zullen zij de brandweer inschakelen.

Starten van blussystemen 
Een brandmeldinstallatie kan de blussystemen direct aansturen wanneer dit gewenst is. Op deze manier kunt u de brand bestrijden en branduitbreiding voorkomen.

Ontgrendelen van vluchtdeuren

In sommige gevallen wilt u niet dat uw gasten zich in de vluchtruimten bevinden. Gebruik dan een slotopzet, waarbij de deur ontgrendeld kan worden in geval van brand. Tijdens de bekende Schipholbrand in 2005 is dit niet gebeurd. Met alle ernstige gevolgen van dien.

Sluiten van brandwerende deuren

Het tegenovergestelde wordt ook vaak gebruikt. Er wordt dan gebruik gemaakt van magneetcontacten. Wanneer er een brandalarm ontstaat, vallen de deuren dicht. Hierdoor zal de brand minder snel uitbreiden. Bij de brand in een GGZ-instelling in Oegstgeest waren de kamerdeuren niet zelfsluitend. Mede daardoor kon de brand zich snel uitbreiden, met de fatale gevolgen van dien.

Uitschakelen van ventilatie

Ventilatie kan rook snel door het pand verspreiden, waardoor mensen kunnen stikken. Daarom is het van groot belang dat ventilatie in geval van brand direct wordt uitgeschakeld.

Sturen van liften

U heeft de bordjes in een lift vast weleens gezien: ‘Bij brand geen gebruik maken van de lift’. De lift wordt bij brand altijd automatisch naar de onderste verdieping gestuurd. Wanneer zich daar de brand bevindt, of wanneer de liftapparatuur afbrandt, kunnen er gevaarlijke situaties ontstaan.

Ontgrendelen van brandweeringang 

De brandweer is op de hoogte van de brandweeringang wanneer er een automatische doormelding is. Ook moet er op de gevel van de brandweeringang een  flitser zijn aangebracht om hen naar de juiste plek te leiden. De brandmeldinstallatie kan een sleuteldepot aansturen, zodat de brandweer de deuren kan openen. Dit sleuteldepot kan ook worden beveiligd door de inbraakalarminstallatie.

Indicatoren die aangeven welke melder geactiveerd is

Indicatoren worden aangestuurd door de brandmelder. Elke brandmelder moet voorzien zijn van minstens één lampje. Wanneer dit lampje brandt, is deze melder geactiveerd. Deze indicatoren moeten altijd vanaf de gang (de looproute) te zien zijn.

Nevenindicatoren die aangeven waar de brand is

Een nevenindicator is een lampje boven de deuren. Deze indicator moet worden aangeschaft wanneer de indicatoren op de brandmelder in de bewuste ruimte niet te zien zijn.

Brandweerpaneel

Het kan ook nodig zijn om een brandweerpaneel aan te sturen. In het geval van een klein gebouw voldoet een brandmeldcentrale met display, maar bij grotere gebouwen kan dit voor onduidelijkheid zorgen. Met behulp van lampjes op een plattegrond, door een tekstpaneel of door een digitale weergave kan de brand snel worden gevonden.

Is een inspectiecertificaat verplicht voor uw pand?

In bouwbesluit 2012 wordt uitsluitsel gegeven of een brandmeldinstallatie in uw pand verplicht is. In deze pagina ben ik al eerder op dit onderwerp ingegaan, bij het onderdeel over de verplichte brandmeldinstallatie. Maar ook in deze tabel kunt u vinden of u een inspectiecertificaat moet aanvragen.

Wat is een inspectiecertificaat?

De verschillende soorten brandmelders moeten worden afgestemd op verschillende onderdelen:

- De fasen van een brand
- Gebruik van het gebouw
- Bouwkundige locatie

Een inspectiecertificaat is bedoeld om de kwaliteit van uw beveiliging te borgen. Een inspectiecertificaat wordt afgegeven door een inspectie-instelling. Zij controleren zowel de technische installaties als de bouwkundige en organisatorische maatregelen om de veiligheid in uw pand te beoordelen.

Het inspectiecertificaat is een onderdeel van de keten: Ontwerp > Aanleg > Onderhoud > Inspectie.

Dit moet u nog meer weten over het inspectiecertificaat

Certificering instellingen zijn streng en volgen soms ook eigen regels. Daarom is het van belang er alles aan te doen om de inspectie goed voor te bereiden.

Een goede beveiligingsinstallateur helpt u hiermee en kijkt naar de brandveiligheid in een breed kader. Zij denken bijvoorbeeld naast de brandmeldinstallatie ook aan de noodverlichting, vluchtwegen, EHBO en BHV, en zij beoordelen alle brandwerende maatregelen die nodig zijn.

Er zijn in Nederland maar een klein aantal certificering instellingen (klik hier voor een compleet overzicht). Deze instellingen hebben meestal pas een aantal maanden na uw aanvraag tijd om te komen inspecteren.

Wat kunt u doen om onnodige extra kosten te voorkomen bij de inspectie?

Wanneer u alle onderdelen voor elkaar hebt, is er maar een kleine inspectie nodig. Wanneer uw beveiligingsinstallateur een certificaat afgeeft bij aanleg en een certificaat afgeeft bij het onderhouden van uw brandmeldinstallatie voorkomt u een uitgebreide controle. De kosten voor een inspectie zijn dan aanzienlijk lager.

Uw beveiligingsinstallateur kan de certificaten alleen afgeven wanneer hij hiervoor gecertificeerd is. Een gecertificeerde installateur kan door een goed borging systeem aantonen dat hij/zij een constante kwaliteit levert. Dit betekent onder andere dat alle tekeningen en bijhorende documentatie door twee gecertificeerde projecteringsdeskundigen zijn nagekeken en dat het onderhoud door (of onder toezicht van) een gecertificeerde onderhoudsdeskundige is uitgevoerd.

Wat gebeurt er als de inspecteur geen inspectiecertificaat kan afgeven?

Wanneer u alle onderdelen voor elkaar hebt, is er maar een kleine inspectie nodig. Wanneer uw beveiligingsinstallateur een certificaat afgeeft bij aanleg en een certificaat afgeeft bij het onderhouden van uw brandmeldinstallatie, voorkomt u een uitgebreide controle. De kosten voor een inspectie zijn dan aanzienlijk lager.

Uw beveiligingsinstallateur kan de certificaten alleen afgeven wanneer hij hiervoor gecertificeerd is. Een gecertificeerde installateur kan door een goed borgingssysteem aantonen dat hij/zij een constante kwaliteit levert. Dit betekent onder andere dat alle tekeningen en bijhorende documentatie door twee gecertificeerde projecteringsdeskundigen zijn nagekeken en dat het onderhoud door (of onder toezicht van) een gecertificeerde onderhoudsdeskundige is uitgevoerd.

Doorloop de volgende stappen bij het kopen van een brandmeldinstallatie

STAP 1. Inventariseer de risico's 

Bij een verbouwing, maar ook bij nieuwbouw, zijn wij het liefst zo vroeg mogelijk betrokken. Op die manier kunnen we soms hoge kosten besparen door het pand nét iets anders in te richten. In deze stappen helpen wij u bij het in kaart brengen van alle risico's.

STAP 2. Voorstel voor beveiliging 

Op basis van onze inventarisatie maken wij een voorstel voor de beveiliging van uw pand. Verder sluiten wij altijd aan op uw wensen en vinden we het leuk innovatieve oplossingen te bedenken om het maximale uit uw beveiligingsoplossing te halen. Van niet-automatische bewaking of gerichte object- of ruimtebewaking tot gedeeltelijke en volledige bewaking. Daarbij passen we moderne technologie toe.

STAP 3. Opstellen Programma van Eisen 

Op basis van de twee voorgaande stappen stellen wij een Programma van Eisen op. Dit wordt ook wel PvE genoemd. In dit programma brengen wij de eisen van de wetgever samen met die van uw pand.

STAP 4. Ontwerp en Installatie 

Nadat we uw documentatie volledig op orde hebben gebracht, starten we met de projectering en het volledige ontwerp van uw brandmeldinstallatie. Vervolgens installeren we uw brandmeldinstallatie en zullen we deze volledig in eigen beheer in bedrijf stellen. Ons team is gespecialiseerd en gecertificeerd voor het ontwerpen en installeren van uw brandmeldinstallatie.

STAP 5. Onderhoud 

Onze service stopt niet na het installeren en in bedrijf stellen van uw brandmeldinstallatie. Ook na de installatie dragen wij zorg voor uw brandmeldinstallatie. Wij zorgen voor alle soorten onderhoud, waaronder het maandelijkse en jaarlijkse onderhoud. Lees hier meer over het maandelijkse, 4- en 8-maandelijks en jaarlijkse onderhoud aan uw brandmeldinstallatie.

Bent u benieuwd waar u moet starten wanneer u een brandmeldinstallatie wilt kopen?

Begin met een complete voorbereiding. Op basis van deze voorbereiding kunt u offertes gaan opvragen voor de daadwerkelijke installatie. Deze voorbereiding bevat de volgende onderdelen:

- Een inventarisatie van alle risico's (stap 1)
- Een adviesvoorstel voor de beveiliging van uw pand (stap 2)
- Het opstellen van een Programma van Eisen (stap 3)
- Het maken van de projecteringstekeningen (deel 1 van stap 4)

Na deze voorbereiding kunt u offertes gaan opvragen voor de installatie van uw brandmeldinstallatie. Neem vandaag de eerste stap in het aanschaffen van uw brandmeldinstallatie: